شهر اصفهان در دامنه شرقی کوه‌های زاگرس از جمله شهرهایی است که شاید تاریخ و پیشینه آن به قدمت خود کشور برمی‌گردد. این شهر به روی آبرفت زاینده‌رود بناشده و بلندی آن از سطح دریا هزار و پانصد و هفتادوپنج متر است. شهر اصفهان از تهران چهارصد و چهارده کیلومتر تا شیراز چهارصد و هشتادویک و تا یزد سیصد و شانزده کیلومتر فاصله دارد.

آب‌وهوای شهر اصفهان نیمه‌خشک معتدل است، به‌طوری‌که متوسط درجه حرارت سالانه این شهر شانزده درجه سانتی‌گراد است. در حالی که بیشترین میزان حرارت تا چهل‌ویک درجه سانتی‌گراد و کمترین منفی شانزده درجه سانتی‌گراد گزارش‌شده است. میانگین بارندگی سالانه شهر اصفهان در نزدیک به سیزده میلی‌متر و میانگین شمار روزهای یخبندان در دراثنای سال در نزدیک به شصت‌وهشت است. فرودگاه بین‌المللی اصفهان در شمال شرقی شهر در فاصله سی‌وپنج کیلومتری مرکز شهر واقع‌شده است. از این فرودگاه روزانه و هفتگی پروازهایی به شهرهای گوناگون ایران و جهان صورت می‌گیرد.

این شهر گهواره هنرهای زیبایی مانند سیم‌کشی، زر کشی، زربافی، گلابتون دوزی، پولک‌دوزی، سکمه‌دوزی و زنجیربافی از صنایع‌دستی محلی آن است. در حال حاضر زربافی و سکمه‌دوزی همچنان رواج دارد. همچنین اصفهان در صنایع خاتم‌کاری، کاشی‌کاری، قلم‌زنی، مینیاتور، میناکاری، زرگری نقره و طلا در دنیا شهرت دارد. فرآورده‌های کشاورزی و میوه‌های منحصربه‌فردی مانند سیب، گلابی، سیب گلاب، پیاز کوهی و کرفس اصفهان مشهور هستند. اصفهان (پارسی میانه: اسپاهان) شهری باستانی گردشگری در مرکز ایران است. به لحاظ جمعیت پس از تهران و مشهد، سومین شهر بزرگ ایران و صد و شصت و سومین شهر پرجمعیت جهان شمرده می‌شود. هتل‌های گوناگونی در این شهر وجود دارد که از گردشگران داخلی و خارجی پذیرایی می‌کنند.

دسترسی به شهر اصفهان
1. فرودگاه شهید بهشتی اصفهان یکی از فرودگاه‌های پرترافیک ایران است. کم‌وبیش همه شرکت‌های هواپیمایی ایران از راه فرودگاه اصفهان شهرهای مهم ایران را پوشش می‌دهند. اگر بخواهید بدانید فرودگاه اصفهان کجاست، باید گفت نزدیک به در بیست‌وپنج کیلومتری شمال شرقی این شهر که از راه بزرگراه فرودگاه در ادامه بزرگراه چمران قابل‌دسترسی است.
2. اصفهان سه پایانه مسافربری دارد. پایانه جی در شرق اصفهان، پایانه کاوه در شمال و پایانه صفه در جنوب اصفهان قرار دارد.
3. ایستگاه راه‌آهن اصفهان درست در جنوبی‌ترین نقطه شهر قرار دارد و مسافران می‌توانند پس از رسیدن به شهر زیبای اصفهان به‌آسانی و با طی کردن گذرگاه کوتاهی خود را به هرکجای شهر که دوست دارند برسانند. در بهترین شرایط ممکن شما با طی کردن زمانی سی دقیقه‌ای از راه‌آهن می‌توانید به مرکز شهر برسید.

جاذبه‌های گردشگری شهر اصفهان

میدان نقش جهان

میدان نقش‌جهان که به‌صورت رسمی با عنوان میدان امام شناخته می‌شود، میدان مرکزی شهر اصفهان است و بخشی از یک مجموعه تاریخی به شمار می‌رود. آنچه این میدان را از دیگر همتایانش جدا می‌کند آرایه چهارگوش بلندی آن است که با ظاهر دایره‌ای یا تخم‌مرغی شکلِ بسیاری از میدان‌ها معمول و رایج، تفاوت دارد. این میدان مستطیلی، پانصد و شصت متر و صد و شصت متر عرض دارد و یا به عبارت دیگر درازی آن با چهارصد و سی گام و پهنای آن با صد و شصت گام طی می‌شود.

برای دریافت گستردگی و گیرایی این میدان کافی است بدانید که نقش‌جهان از میدان سرخ مسکو که یکی از گسترده‌ترین و پرآوازه‌ترین میدان‌های جهان است، گستره بیشتری دارد. میدان بزرگ و نامدار شهر بروکسل بلژیک نیز با ابعاد شصت‌وهشت در صد و ده متر، پهنه‌ای کمتر از یک‌دهم میدان نقش‌جهان را به خود اختصاص داده است. میدان نقش‌جهان در مقایسه با میدان کنکورد پاریس، دارای برتریِ تاریخی است و پس از میدان تیان آنمن (Tiananmen Square) در پکن به‌عنوان دومین میدان بزرگ جهان نیز شناخته می‌شود. این میدان میزبان شماری از نشانه‌های تاریخی است و بناهای متعددی را در آغوش خود دارد؛ برای همین است که با بازدید از این میدان با یک تیر چند نشان می‌زنید و بخش باارزشی از گنجینه اصفهان را خواهید دید

عمارت عالی‌قاپو

یکی از چشم‌نوازترین سازه‌ها در نقش‌جهان کاخ عالی قاپو است که در بَر غربی آن قرار دارد و با ظاهری دل‌فریب شمارا به دنیای درون خود دعوت می‌کند. این عمارت چهل‌وهشت متر ارتفاع و شش طبقه دارد که با راه‌پله‌های مارپیچ به یکدیگر راه دارند.این بنا بین سال‌های نهصد و هفتادوسه تا نهصد و هفتادوهفت هجری توسط شاه‌عباس یک و پس از انتقال پایتخت صفوی از قزوین به اصفهان بنانهاده شد تا به‌عنوان پایگاه و دولت‌خانه حکومتی سلاطین صفوی مورد استفاده قرار گیرد. ساخت عالی قاپو طی پنج مرحله معماری و در زمان جانشینان شاه‌عباس یک به‌ویژه شاه‌عباس دو و شاه سلیمان ادامه یافت و روزبه‌روز زیباتر شد. دیدنی‌ترین بخش این کاخ گچ بری‌های آخرین طبقه آن است که به اتاق موسیقی یا اتاق صوت شهرت دارد و نقش سازهای مختلف در آن دیده می‌شود. راز شکوهمندی این بنا نیز در مینیاتورهای آن نهفته است که کار هنرمند معروف عصر صفوی، رضا عباسی هستند و جلوه‌ای خاص به این اثر بخشیده‌اند

مسجد شیخ لطف الله

در گوشه‌ای از این میدان تاریخی، گنبد زیبای یک مسجد، توجه هر رهگذری را به خود جلب می‌کند چراکه بر خلاف دیگر مساجد که گلدسته‌هایشان به‌سوی آبی آسمان رفته‌اند، بر فراز آن هیچ گلدسته‌ای مشاهده نمی‌شود. مسجد شیخ لطف الله یکی از مساجد ویژه ایران است که در روزگار صفوی ساخته‌شده و امروزه به‌عنوان یکی از دیدنی‌های مجموعه نقش‌جهان هواداران بسیاری دارد.این مسجد شاهکاری از معماری و کاشی‌کاری سده یازده هجری به شمار می‌رود و به‌فرمان شاه‌عباس یک، به دست استاد محمدرضا اصفهانی از معماران مشهور آن دوره ساخته‌شده است. ساخت این مسجد حدود هجده سال به درازا انجامید و پس از گذشت سالیان دورودراز، هنوز هم در استفاده از رنگ و نور در معماری شاهکاری شگفت‌انگیز به شمار می‌رود. یکی از شگفتی‌های این بنا، طاووسی است که در مرکز داخلی گنبد آن طراحی‌شده و پرهای آن توسط نور واردشده از ایوان بالای در ورودی مسجد تکمیل می‌شود.

مسجد امام

در بَر جنوبی میدان، گنبد و گلدسته‌هایی دیده می‌شود که به مسجد امام تعلق دارند. این مسجد که با نام های مسجد شاه، مسجد سلطانی و مسجد جامع نیز شناخته می‌شود، برجسته‌ترین مسجد تاریخی اصفهان و از بناهای مهم معماری اسلامی ایران به شمار می‌رود.
این بنا شاهکاری بی‌همتا از معماری، کاشی‌کاری و درودگری در سده یازده هجری است که ساخت آن در سال هزار و بیست هجری به‌فرمان شاه‌عباس بزرگ، در بیست و چهارمین سال سلطنت وی آغازشده و تزیینات و الحاقات آن تا روزگار جانشینان وی به درازا انجامیده است. شکوه رنگ و عظمت صحنه سر در و گنبد این مسجد یکی از خیره‌کننده‌ترین تصاویر را پیش روی شما قرار می‌دهد و تکرار عناصر ساختمانی، طاق‌نماهای متقارن، زیبایی حوض بزرگ وضو، کاشی‌کاری‌ها و ... همه و همه شما را حیرت‌زده خواهند کرد.

معمار این بنا ، استاد علی‌اکبر اصفهانی و کارگزار ساختمان آن محب علی بیک الله بوده و خوشنویسانی چون علیرضا عباسی، عبد الباقی تبریزی، محمدرضا امامی و محمد صالح امامی، کتیبه‌نگاری‌های آن را انجام داده‌اند.

کلیسای وانک
محال است به محله جلفای اصفهان قدم بگذارید و دلباخته آن نشوید. گویی زمان به عقب بازگشته و حال و هوایی متفاوت بر فضا حاکم می‌شود. بنابر اطلاعات موجود تا پیش از پایان سده هفده میلادی شهر اصفهان، میزبان شش کلیسا بود؛ در حالی که در منطقه جلفای نو (محله جلفای امروزی) بیست‌وچهار کلیسا وجود داشت و امروزه از آن‌ها تنها سیزده کلیسا باقی‌مانده است. هرکدام از این کلیساها ویژگی ویژه خود رادارند اما در این میان کلیسای وانک همچون نگینی در جلفا می‌درخشد و شمارا به درون دنیای خود می‌کشاند.

کلیسای جامع وانک یا آمنا پرکیچ، کلیسایی تاریخی است که به زمان شاه‌عباس تعلق دارد. این کلیسا به‌عنوان مهم‌ترین کلیسای جلفای نو، مرکزی برای تربیت کشیش‌ها و خلیفه‌ها بوده و نقش یک حوزه علمیه مسیحی را داشته است. راهبان بسیاری در اینجا رشد کرده و پرورش‌یافته و به برترین مقام‌های مذهبی رسیده‌اند. امروزه کلیسای وانک مرکز خلیفه‌گری و کانون ارتباط ارمنیان اصفهان و جنوب ایران با جهان است و نزد ارمنیان جایگاه ویژه و ارزش بسیاری دارد

در طول زمان، این کلیسا صحنه‌های تاریخی بسیاری را دیده و امروزه با به نمایش گذاشتن آثاری بی بدیل، به‌عنوان بزرگ‌ترین موزه اصفهان از آن یاد می‌شود. کتابخانه این مجموعه با در اختیار داشتن اسناد و مدارک تاریخی که طی چهارصد سال گردآوری‌شده‌اند، از برجسته‌ترین مراکز ارمنی شناسی در دنیا به شمار می‌رود. فضای زیبای این کلیسا خانه ابدی تعدادی از بزرگان ارمنی را نیز در خود جای‌داده و این امربر ارزش آن می‌افزاید. ویژگی‌های منحصربه‌فرد این کلیسا سبب شده تا نامش از تاریخ پانزده دی هزار و سیصد و ده با شماره هشتادوپنج در فهرست آثار ملی ایران نیز قرار گیرد.

پل خواجو
پل خواجو یکی از چندین پل بر روی زاینده‌رود است که به‌عنوان زیباترین پل اصفهان شناخته می‌شود. این پل در شرق سی‌وسه‌پل قرار دارد و افزون بر معماری چشم‌نواز، نقاشی‌های زیبایی را نیز به نمایش می‌گذارد و بخش میانی آن همچون نگینی می‌درخشد. این پل، به فرمان شاه‌عباس صفوی و بر روی ویرانه‌های پل حسن بیک از دوره تیموری ساخته شد و به خاطر ویژگی‌های معماری و استفاده از تزئینات کاشی‌کاری به‌عنوان یکی از زیباترین پل‌های جهان در روزگار خود شهرت یافت.

بد نیست بدانید این پل هم محلی برای گذر بوده، هم ساختمان موسوم به شاه‌نشین در میان آن نقش محل اقامت موقت شاه را داشته و هم در مواقع نیاز سد و آب‌بند نیز می‌شده است. به دلیل ارزش این اثر تاریخی، نامش از تاریخ پانزده دی هزار و سیصد و ده با شماره صد و یازده در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.

سی و سه پل
یکی از پل‌های زیبا و چشمگیری که در روزگار صفویان بر روی زاینده‌رود احداث شد سی‌وسه‌پل است این پل درگذشته پل جلفا نامیده می‌شد (زیرا از این راه به جلفا که تازه احداث‌شده بود می‌رسیدند). به الله وردیخان نیز معروف است زیرا سردار مشهور شاه‌عباس یک که به ساختن این پل مأمور گردید به این نام نامیده می‌شود.

این پل که در نوع خود شاهکاری بی‌نظیر از یادگارهای دوره سلطنت شاه‌عباس اول است، به هزینه و نظارت سردار معروف او الله وردی خان بناشده. این پل در نزدیک به سیصد متر طول و چهارده متر عرض دارد و درازترین پل زاینده‌رود است که در سال هزار و پنج هجری ساخته‌شده است. در روزگار صفویان، مراسم جشن آبریزان یا آبپاشان ارامنه در کنار این پل صورت می‌گرفت. ارامنه جلفا، مراسم «خاج شویان» را نیز در گستره همین پل برگزار می‌کرده‌اند. پل یادشده یکی از شاهکارهای معماری و پل سازی ایران و جهان شمرده می‌شود.

نام های مختلف سی و سه پل: آنچه امروزه به نام سی‌وسه‌پل می‌شناسیم، در درازنای تاریخ نام های دیگری نیز داشته است:

♣ پل شاه‌عباسی به واسطه آنکه شاه‌عباس فرمان ساخت آن را داد.

♣ پل الله‌وردی خان زیرا وی در ساخت این پل کوشش کرد.

♣ پل جلفا به سبب اینکه گذرگاه مردم جلفا (محله‌ای در اصفهان) بوده است.

♣ پل چهل چشمه چراکه در سر آغاز چهل چشمه داشته است.

♣ سی‌وسه چشمه که به سبب باقی ماندن سی‌وسه چشمه در آن به این نام پرآوازه شده است.

♣ پل زاینده‌رود به ساخت این پل بر روی زاینده‌رود. این پل طویل ترین پل اینده رود است.

کاخ چهلستون
مجموعه چهل‌ستون اصفهان در سال هزار و سیصد و ده با شماره صد و هشت به‌عنوان گنجینه‌ای از تاریخ، هنر و فرهنگ ایران در فهرست میراث ملی کشورمان قرار گرفت و در سال دو هزار و یازده میلادی با شماره هزار و سیصد و هفتادودو به‌عنوان بخشی از میراث جهانی سازمان یونسکو شناخته شد. پس از انتخاب اصفهان به‌عنوان پایتخت ایران در روزگار صفویان، این شهر با شتاب رشد و گسترش پیدا کرد و ساختمان‌های بسیاری در آن ساخته شد. یکی از مهم‌ترین این ساختمان‌ها مجموعه باغ و کاخ چهل‌ستون بود که سنگ بنای ساخت آن، در زمان شاه‌عباس اول (شاه‌عباس کبیر) گذاشته شد. بر پایه داستان‌های گوناگون، شاه‌عباس یک در زمان پادشاهی خود نیاز داشت تا در کنار کاخ رسمی خود یعنی کاخ عالی قاپو که کار های دربار را در آن انجام می‌داد، کوشکی کوچک نیز داشته باشد تا بتواند به دور از هیاهوی سلطنت و کشورداری در آن استراحت کند. به همین جهت در میان باغ جهان‌نما (که بعدها به نام باغ چهل‌ستون پرآوازه شد)، فرمان ساخت بنایی کوچک به شکل کلاه‌فرنگی با سراچه‌هایی به بلندی دوازده متر را داد. البته آرام‌آرام زمان این عمارت برای پذیرایی از سفرا، رجال، سیاسیون ایرانی و خارجی و برپایی جشن‌های کوچک مورد استفاده قرار گرفت. حتی برخی از گذشته نگاران در آثار خود نوشته‌اند که شاه‌عباس اول، جشن نوروز در بیست و سومین سال پادشاهی خود را در این عمارت برگزار کرد. درباره باغ چهل‌ستون خوب است بدانید این باغ به‌تمامی باغ‌های پیرامون خود در آن زمان از جمله باغ‌های محدوده خیابان چهارباغ و میدان نقش جهان دسترسی داشت و عمارت میانی آن، کاخ چهل‌ستون، از راه تونلی به همه کاخ‌های آن دوره اصفهان یعنی کاخ هشت‌بهشت اصفهان و عالی قاپو متصل بود.

تخت پولاد

تخت پولاد نام گورستان کهن شهر اصفهان است که به نام‌های لسان‌الارض و بابا رکن‌الدین نامیده می‌شده است. پیشینه این گورستان از سده چهارم هجری تاکنون است. گورستان تخت پولاد با گستره تقریبی ۷۵ هکتار در کرانه جنوبی رودخانه زاینده‌رود اصفهان و در پایان یکی از محورهای تاریخی شمالی جنوبی شهر جا گرفته است.

پیشینه

زمان پیدایش این گورستان چندان روشن نیست، ولی وجود نشانه‌هایی چند پیشینه آن را به روزگار پیش از اسلام می‌رساند. از جمله آرامگاه یوشع نبی در تکیه «لسان الارض» (اکنون در گلستان شهدا) از پیامبران بنی‌اسرائیل در این گورستان واقع است.
بر پایه رویداد گویی شاردون در روزگار دیلمیان، یکی از سرداران نظامی به نام «پولاد بازو» در این جایگاه کاخ کوچکی داشته است و تخته‌سنگی سکو مانند را برای نشستن و دیدن رقابت کشتی‌گیران ساخته بود. همچنین سنگ مزاری از عارف سده پنجم به نام «بابا پولاد حلوایی» در این گورستان قرار دارد. روشن نیست که آیا کنیه او برگرفته از نام این مکان است یا بالعکس.
تا پیش از صفویان و پس‌ازآن این مکان، محلی برای تجمع دراویش بوده و خانقاهی هم در آن احداث کرده بودند که بانام آرامگاه بابا رکن‌الدین شناخته می‌شود. در زمان صفویان در کنار این گورستان کاروانسرایی احداث گردید که آخرین منزلگاه کاروان‌هایی بوده که از پایین‌دست وارد اصفهان می‌شده‌اند (هنوز یادگارهایی از آن پابرجاست). در روزگار صفویان این گورستان یک گورستان ویژه تلقی می‌شده و تنها بزرگان مملکتی در آن به خاک سپرده می‌شدند.

در زمان شاه سلیمان صفوی چارچوب گورستان تخت پولاد به بیشترین گستره خود رسید، به‌طوری‌که گفته می‌شود در این زمان چهارصد تکیه و خانقاه وجود داشته است. از اواخر دوره صفوی به‌ویژه زمان شاه سلطان حسین تخریب تکایای تخت پولاد آغاز شد. ملا محمدباقر مجلسی که از دانشمندان بزرگ اواخر عهد شاه سلیمان و آغاز پادشاهی شاه سلطان حسین بود، فرمان اخراج اهل تصوف از اصفهان و تخریب تکایای آن‌ها در تخت پولاد را داد.
پس‌ازاین دوره سرانجام به گورستان همگانی شهر تبدیل شد. تخت پولاد در روزگار قاجار هم به‌رغم توجه ویژه فتحعلی شاه بدان و ساخت تکیه مادر شاهزاده در آن بیشتر ویران شد. اوج این ویرانی‌ها در روزگار حکومت ظل السلطان فرزند ناصرالدین‌شاه بر اصفهان رخ داد و وی بسیاری از سازه‌های صفوی تخت پولاد را به‌عمد ویران کرد.
در سال ۱۳۶۳ خاک‌سپاری درگذشتگان بجز شهدای جنگ ایران و عراق در این گورستان متوقف و به گورستان تازه شهر به نام باغ رضوان منتقل گردید.

تخت پولاد در ادوار مختلف

پیش از اسلام
قرن‌ها پیش از اسلام، هنگامی‌که بخت‌النصر قوم یهود را از فلسطین کوچانیده و به آزار و اذیت آن‌ها پرداخته بود، کوروش پادشاه هخامنشی ایران، یهودیان را از اسارت بابل نجات داد و آن‌ها را به ایران کوچ داد و شماری از آن‌ها را در اصفهان ساکن گردانید. این یهودیان برای خود شهری به نام «یهودیه» احداث کردند که در محل «جوباره» کنونی اصفهان واقع بوده است. هنوز شماری از آن‌ها در این منطقه زندگی می‌کنند. چنان‌که گفته می‌شود دو تن از پیامبران و پیشوایان مذهبی آنان به نام های «شعیا» و «یوشع» در اصفهان درگذشته و به خاک سپرده شدند.

پس از اسلام

در سده‌های نخستین اسلامی
اصفهان تا اوایل سده چهارم هجری تحت سلطه خلفای عباسی بود. «مرداویج زیاری» از فرماندهان آل زیار در سال ۳۱۶ ق اصفهاد را فتح کرد. مرداویج در راستای زنده کردن آیین‌های ایران باستان، در هنگام جشن سده (10 بهمن) آتش‌بازی و جشن بزرگی را در زمین‌های میان زاینده‌رود و هزار دره که زمین‌های تخت پولاد و لسان الارض را در میان می‌گیرد بر پا می‌نماید. چنین پیداست که تخت پولاد در آن زمان زمینی بایر بوده است. از سده نخست تا سوم هجری مانده‌هایی در تخت پولاد به دست نیامده است. از سده چهارم به بعد شواهدی برگذشته تخت پولاد موجود است. همچنین سنگ مزارهایی نیز متعلق به سده‌های چهارم و پنجم هجری در این منطقه توسط سازمان میراث فرهنگی یافت شده است.
روزگار صفوی
روزگار صفوی را می‌توان اوج شهرت و ارزش تخت پولاد دانست. ساخت مصلای بزرگ شهر و سازهٔ عظیم و زیبای آرامگاه بابا رکن‌الدین، این گورستان را در کانون توجه امرا و دانشمندان و مردم قرار دارد و روزبه‌روز برآبادانی آن افزوده شد. هرچند اصفهان در روزگار صفوی به‌استثنای امامزاده‌ها و مقابر خصوصی، دارای دوازده گورستان بزرگ بود لیکن گورستان بابا رکن‌الدین با خاک‌سپاری دانشمندان بزرگی چون میرفندرسکی و … ارزش ویژه‌ای یافت.

دوره افشاریان و زندیان
با سقوط دولت صفوی و بی‌توجهی‌های دولت‌های افشاریه و زندیه به اصفهان سبب شد ساختمان‌های موجود در تخت پولاد در دستخوش ویرانی قرار گیرد. در دوره افشاریه و زندیه بنای برجسته‌ای در تخت پولاد برپا نشد، باغ‌های دیدنی آن رو به نابودی گذاشت و بر سر مزار دانشمندان بزرگی چون «بهاءالدین محمد اصفهانی فاضل هندی» و «ملا محمد اسماعیل خواجویی» بنایی احداث نگردید. تنها یادگار این دوره چند بقعه و چهارطاقی کوچک بود که از جمله به «بقعه فیض» می‌توان اشاره کرد.

دوره قاجاریه
با به سلطنت رسیدن فتحعلی شاه قاجار و انتخاب «محمدحسین خان صدر اصفهانی» نخست به حکومتِ اصفهان و بعدتر به صدراعظمی فتحعلی شاه، تخت پولاد رونقی دوباره گرفت. در زمان سلطنت محمدشاه و ناصرالدین‌شاه قاجار که بیشتر «ظل السطان» فرزند ناصرالدین‌شاه حکمران اصفهان بود؛ بسیاری از بناهای صفوی تخت پولاد به‌عمد تخریب‌شده و از میان رفت. در این دوره تکیه‌های بسیاری نیز ساخته شد که بیشتر آن‌ها به علت وجود دانشمندان پرآوازه و مجتهدین بزرگ شهر اصفهان بود. از جمله تکیه‌های برجسته و قابل ذکر «تکیه حاج محمدجعفر آباده‌ای»، «تکیه شهشهانی» و «تکیه آقا سید محمد ترک (جهانگیرخان قشقایی)» هستند.
دوره پهلوی
در روزگار پهلوی تکیه‌هایی بر سر مزار علما و بزرگان در تخت پولاد و به دست خیرین ساخته شد. در اواخر حکومت پهلوی گنجایش گورستان تخت پولاد به پایان رسید و جایی برای خاکسپاری اموات جدید و پاسخگویی به نیاز شهر پرجمعیت اصفهان وجود نداشت. در دوره سلطنت رضاشاه خاکسپاری مردگان در قبرستان‌های شهر ممنوع شد و همه گورستان‌های درون شهر هموارسازی و ویران شد و تخت پولاد به‌عنوان تنها گورستان شهر مورد استفاده قرار گرفت. بسیاری از تکایا پر از گورها شد و زمین‌های کشاورزی و بایر نیز به گورستان و تکیه تبدیل شد.
دوره معاصر
هم‌زمان با انقلاب اسلامی و مدتی پس‌ازآن، جنوب تکیه لسان الارض به نام «تکیه شهدا» نامیده شد. با آغاز جنگ ایران و عراق در سال ۱۳۵۹ و افزایش شمار شهدا، تکیه‌های مجاور همچون «لسان الارض»، «کوهی» «بروجنی‌ها» و «ملک» یکی شد و به تکیه شهدا پیوست. از سوی دیگر پس از ساخت‌وساز گورستان تازه باغ رضوان در شرق شهر اصفهان و در نزدیکی روستای «گورت» درراه جاده اصفهان به یزد، خاکسپاری اموات در تخت پولاد به‌طور کلی ممنوع شد و تنها شهدا در تکیه شهدای تخت پولاد به خاک سپرده شدند.

تخت پولاد یکجا و پس‌ازآن اجزای آن‌یک به یک در فهرست آثار ملی ایران ثبت‌شده است. در میان هر یک از بخش‌های تخته پولاد آرامگاه یک یا چند تن از نام‌آوران قرار دارد و آن قطعه به‌عنوان تکیه و به نام آن فرد نام‌گذاری و شناخته می‌شود.

جایگاه‌های برجسته و تاریخی ثبت‌شده ملی تخت پولاد عبارت‌اند از:

♦ تکیه میرفندرسکی معروف به تکیه بختیاری‌ها

♦سنگ قبر بابا پولاد حلوائی

♦آرامگاه بابا رکن‌الدین

♦ تکیه آغا باشی

♦ تکیه آقا حسین خوانساری

♦ تکیه آقا مجلسی (سید ابوجعفر)

♦ تکیه بروجردی‌ها

♦تکیه تویسرکانی

♦تکیه جویبارهای

♦ تکیه خاتون‌آبادی

♦تکیه ریزیها

♦تکیه سید العراقین

♦تکیه شهشهانی

♦تکیه فیض

♦تکیه لسان الارض

♦تکیه مادر شاهزاده

♦تکیه محمد جعفرآباده‌ای

♦تکیه میرزا رفیعا

♦تکیه واله (والهیه)

♦تکیه چهارسوقی

♦تکیه کازرونی

♦تکیه کلباسی (ابو المعالی)

♦آرامگاه بیدآبادی

♦آب‌انبار کازرونی

♦ شبستان مسجد مصلی

♦مسجد رکن الملک

♦تکیه فاضل هندی

افراد سرشناس خاکسپاری شده در تخت پولاد

• میرفندرسکی؛ حکیم و دانشمندِ دوره صفوی در تکیه میرفندرسکی
• بابا رکن‌الدین عارف مشهور سده هشتم هجری قمری، متوفی به سال ۷۶۹ ق آرامگاه او از مقبره‌های مهم و قدیمی تخت پولاد است. آرامگاه بابا رکن‌الدین گنبدی هرمی شکل به رنگ آبی دارد. آرامگاه وی در دوره پادشاهی شاه‌عباس اول به‌طور کامل بازسازی شده است.
• آیت‌الله محمدتقی رازی؛ از فقهای برجسته روزگار قاجار معروف به صاحب حاشیه صاحب کتاب اصولی هدایةالمسترشدین مدفون در تکیه مادر شاهزاده، میرزا جهانگیرخان قشقایی؛ از فقهای برجسته دوره قاجار مدفون در تکیه ابوالمعالی کلباسی
• سردار اسعد بختیاری؛ خانِ معروف و روشنفکر هفت لنگ بختیاری و از شخصیت‌های اصلی انقلاب مشروطه (به خاک سپرده‌شده در تکیه میرفندرسکی)
• نجف‌قلی خان بختیاری (صمصام السلطنه)؛ از سران ایل بختیاری و دو دوره رئیس‌الوزرای ایران (به خاک سپرده شده در تکیه میرفندرسکی)
• داراب افسر بختیاری؛ شاعر معاصر (به خاک سپرده‌شده در تکیه میرفندرسکی)
• بی‌بی مریم بختیاری (سردار مریم بختیاری)؛ زن تحصیل‌کرده و مبارز انقلاب مشروطه و دارنده بالاترین مدال شجاعت کشور آلمان در تکیه میرفندرسکی
• محمدکاظم واله اصفهانی (واله اصفهانی)؛ خوشنویس و تعلیق‌نویس اواخر زندیه و اوایل قاجار.
• علامه شیخ مرتضی ریزی؛ از فقهای برجسته دوره قاجار مدفون در تکیه ریزی.
• سید ابوالحسن شمس‌آبادی، از دانشمندان و فقهای برجسته و وکیل بزرگ.
• علامه شیخ مرتضی ریزی؛ از فقهای برجسته دوره قاجار مدفون در تکیه ریزی.
• جلال‌الدین تاج اصفهانی؛ خواننده همراه پدرش تاج‌الواعظین در تکیه سید العراقین
• حسن کسائی؛ از استادان برجسته موسیقی ایرانی و نوازنده سرشناس نِی (به خاک سپرده شده در تکیه سید العراقین)
• ملا اسماعیل خواجویی؛ عالم فلسفه، فقه، یکی از بزرگ‌ترین دانشوران سده دوازدهم هجری مدفون در نزدیک گورستان فاضلان
• عبدالحسین سپنتا؛ کارگردان نخستین فیلم ناطق ایرانی
• محمدحسین اشنی؛ از فقهای معروف اصفهان (به خاک سپرده شده در تکیه ابوالمعالی کلباسی)
• حاج آقا رحیم ارباب؛ از دانشمندان مشهور اصفهان (به خاک سپرده‌شده در نزدیکی تکیه ملک)
• شیخ فضل‌الله ذوعلم؛ از علمای مشهور اصفهان
• نورالدین اشنی؛ از فقهای معروف اصفهان (به خاک سپرده‌شده در تکیه ابوالمعالی کلباسی)
• سیده نصرت امین (بانو امین)؛ مجتهده ایرانی.
• بدیع‌الزمان تبریزی مشهور به بدیعا از خوشنویسان و شاعران سده یازدهم هجری و فرزند علیرضا عباسی
• میرزا بدیع‌الزمان حسینی گنابادی فرزند میرزا جلال‌الدین حکیم جنابدی (طبیب شاه اسماعیل) از سادات و دانشمندان گناباد خراسان و در فن طب و فنون ریاضی سرآمد حکمای عصر خود بوده و کتب و رسائل بسیاری تألیف نموده است. وی به خواهش نادرشاه که از پیش از پادشاهی با او دوستی و آشنایی داشته، متصدی امور استیفاء سرزمین‌ها بوده و پس از قتل نادرشاه نیز به درخواست عادل شاه برادر وی چندی با او همراهی نموده و پس از انجام سلطنت او، در اصفهان گوشه انزوا گزیده و به تدریس فنون حکمی و ریاضی پرداخته تا در سال ۱۲۰۴ قمری وفات کرده.
• فاضل اصفهانی معروف به فاضل هندی که از دانشمندان بزرگ تشیع و زاده شهر فلاورجان بوده است. ایشان به فاضل هندی فلاورجانی هم نیز معروف بوده است. همچنین مزار شریف پدر ایشان که او نیز عالمی بزرگ بودند در شهر فلاورجان است. به خاطر تبلیغ و گسترش دین اسلام و مذهب تشیع و اقدامات فراوان او در سرزمین بزرگ هند لقب فاضل هندی نیز گرفته است. ازاین‌روی ایشان را می‌توان یکی از بزرگ‌ترین دانشمندان دینی و ربانی زمان خود نامید.
• خاکشیر اصفهانی شاعر طنزپرداز، در تکیه گلزار
• محمدعلی مکرم اصفهانی شاعر طنزپرداز و صاحب امتیاز روزنامه صدای اصفهان
• سید محمد صمصام ناموَر به درویش صمصام از دراویشِ بنامِ اصفهان
• محمدصادق تخت فولادی عارف و استاد حسن علی نخودکی.
• سید زین‌العابدین طباطبائی ابرقوئی- فقیه و عارف متوفای به سال 1331 صاحب کتاب ولایة المتقین

تخریب‌ها
در دوران معاصر

در سال ۱۳۶۳ این گورستان متروک اعلام شد. از عناصر معماری وابسته به تخت پولاد مانند مسجدها، کاروانسراها، آب‌انبارها جز اندک شمار، چیزی باقی نمانده است. دو مصلا در بخش جنوب غربی تخت پولاد وجود داشته است که از آثار دوره صفوی بودند؛ که یکی از آن‌ها در سال ۱۳۰۰ قمری به دستور حاج محمدتقی نقشینه بازسازی‌شده بود؛ ولی هر دو مصلا در سال‌های اخیر تخریب و به‌جای آن‌ها مصلای بزرگ جدید شهر اصفهان احداث‌شده است. جز مسجد رکن‌الملک مساجد دیگری هم در این گورستان وجود داشته‌اند که در سی سال اخیر همگی تخریب‌شده‌اند از جمله مسجد تکیه خوانساری از دوره صفوی و مسجد تکیه آقا مجلس از آثار دوره قاجار. همچنین آب‌انبارهای تکیه کازرونی، آقا مجلس، بابا رکن‌الدین، چهارسوقی و شهشهانی ازجمله آب‌انبارهای ویران‌شده این مجموعه به حساب می‌آیند.

تکیه‌های تخت فولاد و تقسیم‌بندی آن‌ها

تکیه‌های تخت پولاد را بر حسب نوع معماری می‌توان به سه بخش تقسیم نموده:

 تکیه‌های دوره صفویه تا قاجار
 تکیه‌های دوره قاجار تا عصر حاضر
 گلستان شهدای اصفهان

قبرستان مصلی

یکی از برجسته‌ترین جایگاه‌های تخت پولاد بخش غربی آن است. در این بخش یک بنا به نام مصلی اصفهان وجود دارد که آیین‌های سیاسی، اجتماعی و نمازهای جماعت در آن برگزار می‌شده است.
این بنا به عصر حکومت صفویان بازمی‌گردد و در آن زمان نماز عید قربان و عید فطر را در آنجا برگزار می‌کردند و حتی تا عصر حاضر نیز نماز عید فطر در آن برپا می‌شد. در عصر صفوی یک مسجد در این مکان واقع‌شده بود که در طی زمان آسیب دید و ولی در دوره قاجار یک مسجد دیگر به‌جای آن ساختند. آن چنانکه هنوز هم کتیبه‌هایی از آن دوره در مسجد وجود دارد.

آمارها
حکما و فلاسفه: ۲۰
فقها و مجتهدین: ۸۵۰
هنرمندان: ۱۲۰
نویسندگان و روزنامه‌نگاران: ۵۵
سیاستمداران و صنعتگران: ۶۵
دانشمندان: ۷۵
شاعران: ۲۳۰
زنان مشهور: ۲۰
خیرین: ۱۰
منجمین و ریاضی دانان: ۱۵
شهدا: ۷۵۰۰
تعداد تقریبی کل قبور=۱۰۰٬۰۰۰

کوه صفه
اگر از شلوغی‌های مرکز شهر اصفهان فاصله بگیریم و راهمان را به‌سوی بلوار شهدای صُفه کج کنیم، به گردشگاهی ناب و گیرا می‌رسیم که در میان مردم بانام کوه صُفه شناخته می‌شود. در واقع صفه نام کوهی از رشته‌کوه زاگرس در جنوب اصفهان است که از شمال به گذرگاه کمربندی، از غرب به کوه‌های تخت رستم و دره خان، از شرق به شهرک‌ها و مجتمع‌های مسکونی و از جنوب به اراضی باز و راه‌آهن محدود می‌شود.
چشمه‌ها، غارها و زیبایی‌های متعددی را می‌توان در این کوه یافت که گویای ارزش طبیعی آن هستند. جالب آنکه این کوه دارای ارزش تاریخی نیز هست؛ گفته می‌شود مردم درگذشته‌های دور از کوه صفه به‌عنوان پایگاه و پناهگاه استفاده می‌کردند و شیوه ساخت و معماری قلعه موجود در این کوه، نشانه‌هایی از قلعه‌های ساسانی را به نمایش می‌گذارد.

امروزه کوه صفه گردشگاهی چشم‌نواز است که به سبب امکانات رفاهی و تفریحی و پتانسیل آن برای ورزش‌هایی همچون کوهنوردی، پیاده‌روی و سنگ‌نوردی محبوبیت زیادی نزد مردم دارد. قرارگیری آرامگاه شهدای گمنام در صفه نیز بر ارزش آن افزوده و بسیاری را به‌سوی خود کشانده است.

منارجنبان

به غرب شهر زیبای اصفهان می‌رویم تا به تماشای یکی از شگفت‌انگیزترین سازه‌های معماری شهر، منارجنبان اصفهان بنشینیم. منارجنبان در اصل بنایی ست که بر روی آرامگاه عارفی به نام عمو عبدالله کارلادانی ساخته‌شده که در سده هشت هجری (دوره سلطان محمد خدابنده الجایتو) زندگی می‌کرده است. بام بنا به شکل گنبد ساخته‌شده و آرامگاه این عارف دقیقاً زیر گنبد سقف قرار دارد این بنا دو گلدسته هفده متری دارد که ساختار و مهندسی به‌کاررفته در آن‌ها به‌گونه‌ای است که با تکان دادن یکی از گلدسته‌ها، مناره دیگر نیز تکان می‌خورد. جالب است بدانید که گلدسته‌های این بنا نازک و سبک هستند به همین دلیل لرزش مناره‌ها بسیار آشکار دیده می‌شود. از تزیینات زیبای سازه می‌توان به کاشی‌های فیروزه‌ای طاق ورودی و گلدسته‌ها و ستاره‌های چهارپر اشاره کرد. رویهمرفته می‌توان گفت که معماری بنا به روش معماری ایلخانان بسیار نزدیک است. منارجنبان از سال هزار و سیصد و بیست‌ویک با شماره سیصد و چهل‌ونه در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.

کاخ هشت‌بهشت

کاخ هشت‌بهشت، کوشکی تاریخی ست در قلب شهر اصفهان که در میان بوستانی گسترده قرارگرفته است و تاریخ ساختش به روزگار صفویان و به‌طور دقیق‌تر به سال هزار و هشتاد هجری قمری (هزار و چهل‌وهشت خورشیدی) در زمان فرمانروایی شاه سلیمان صفوی بازمی‌گردد.

کاخی که شیوه معماری اصفهانی دارد و با نام های «عمارت هشت‌بهشت»، «هشت‌به‌هشت» و «هشت در بهشت» نیز خوانده می‌شود. برای آنکه به ارزش کاخ هشت‌بهشت پی ببرید باید بدانید در روزگار صفوی در منطقه چهارباغ اصفهان، چندین کاخ و کلاه‌فرنگی وجود داشت که از میان تمام آن‌ها پس از گذر سده‌ها تنها این کاخ به یادگار مانده است؛ کاخی که تزیینات و معماری ویژه آن، بازدیدکنندگان را غرق در حیرت و شگفتی می‌ساخت تا جایی که به آن لقب زیباترین کاخ عالم را داده بودند. جهانگردانی که در زمان صفوی اجازه بازدید از این کاخ را پیدا می‌کردند آن را بهترین بنای دنیا می‌دانستند و از آن با عبارت ... فرح‌انگیزتر از مجلل‌ترین کاخ‌های ممالک اروپایی " یاد می‌کردند. کاخ هشت‌بهشت از بناهای ثبت ملی شده ایران شمرده می‌شود

پل شهرستان

پل شهرستان، قدیمی‌ترین پل بر روی زاینده‌رود است. گفته می‌شود زمان ساخت این پل به دوره ساسانیان بازمی‌گردد ولی دارای پایه‌های هخامنشی است و در بالای آن آثاری از دوره دیلمیان و سلجوقیان نیز وجود دارد. این پل دارای دوازده پایه سنگی بزرگ است که بر روی سنگ‌های طبیعی کف رودخانه ایجادشده‌اند.

درازی پل از ستون چرخی خشتی تا پایان سنگفرش کهنه‌اش، صد و پنج متر و پهنا آن از چهارتا پنج متر متغیر است. سنگ، آجر، خشت و ملات مصالح به‌کاررفته در ساخت پل هستند و تعمیراتی در روزگارهای دیلمیان و سلجوقیان بر روی آن صورت گرفته است تا به چهره امروزی خود درآید. پل شهرستان دارای کاربرد جنگی و نظامی بوده است و آن را با نام های دیگری همچون پل جی یا پل جسر حسین نیز می‌شناسند. نام پل شهرستان در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.

پل چوبی
پل چوبی، پلی کم‌عرض بر روی زاینده‌رود است که صد و چهل‌وهفت متر طول دارد. این پل از سازه‌های شاه‌عباس دو به شمار می‌رود و در سال هزار و شصت‌وپنج هجری قمری ساخته‌شده است.

پل چوبی به‌عنوان یک‌راه ویژه کاربرد داشت و تنها خانواده شاه صفوی، اُمَرا، بزرگان، مهمان‌ها و سُفرا پروانه گذر از آن را داشتند. در میانه این سازه، دژ شش‌گوشه‌ای وجود دارد که چشمه‌های آب جاری در آن، زیستگاه خوبی را برای مهمانانی که به حضور شاه می‌رفتند ایجاد می‌کردند. به سبب روان بودن جوی آب از میان پل به آن پل جوبی یا جویی می‌گفتند و به دلیل شکل‌گیری دریاچه در بخش غربی آن، به نام پل دریاچه نیز شهرت داشته است. از سوی دیگر به دلیل قرار گیری پل در محلی به همین نام، آن را به نام سعادت‌آباد و به سبب همسایگی با هفت کاخ از کاخ‌های سلطنتی شاه‌عباس دو، با عنوان هفت دست نیز می‌خواندند.

مسجد جامع اصفهان
مسجد جامع اصفهان مسجدی تاریخی در بافت قدیمی اصفهان و در انتهای بازار بزرگ است که بانام‌های مسجد جامع عتیق و مسجد جمعه اصفهان نیز خوانده می‌شود. این مسجد در درازای چندین سده شکل‌گرفته و هر یک از بخش‌های آن، تغییر و تکامل هنر معماری در دوران مختلف پس از اسلام در ایران را نشان می‌دهند. از این مسجد با عنوان کهن‌ترین بنای اصفهان هم یاد می‌کنند و روایت‌های زیادی درباره تاریخچه آن وجود دارد. بد نیست بدانید اهمیت مسجد جامع برای شناخت سلجوقیان و معماری و هنرشان مانند اهمیت میدان نقش جهان برای برسی معماری و هنر روزگار صفوی است و به همین دلیل کارشناسان مطالعات زیادی را در این بنا انجام داده‌اند. نام مسجد جامع اصفهان در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد. این بنا در سال دو هزار و دوازده (هزار و سیصد و نود خورشیدی) با شماره هزار و سیصد و هفتاد و نه در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز ثبت‌شده است. این مسجد مرکزی برای فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی در روزگار آل‌بویه، سلجوقی، ایلخانان و تیموریان بود و درگذر زمان دگرگونی‌های زیادی در آن به وجود آمده است.

آرامگاه علامه مجلسی
محمدباقر مجلسی معروف به علامه مجلسی و مجلسی ثانی، یکی از فقهای شیعه در روزگار شاه سلیمان و شاه سلطان حسین صفوی بود که در هزار و سی‌وهفت هجری قمری در اصفهان به جهان آمده شد.

آشناترین اثر وی مجموعه بزرگی از احادیث است که تحت عنوان بحارالانوار شناخته می‌شود. او در سال هزار و صد و ده هجری قمری دیده از جهان فروبست و در کنار پدرش به خاک سپرده شد. امروز آرامگاه علامه مجلسی از مهم‌ترین آرامگاه‌های شهر اصفهان به شمار می‌رود که شالوده آن مربوط به سال هزار و نودودو هجری قمری است و در سال‌های گذشته موردبازسازی و نوسازی قرارگرفته است. معماری این بنا از همان اصول دوره صفویان تبعیت کرده است. از جمله هنرهای معماری این بنا می‌توان به سقف‌های بلند، گچ‌بری، آیینه‌کاری، کاشی‌کاری، درودگری و... که به شکل ترکیبی در این بنا استفاده‌شده، اشاره داشت. افزون بر علامه مجلسی، پدر ایشان محمدتقی مجلسی معروف به علامه یک، حاج آقا مرتضی خراسانی و... نیز در این مقبره به خاک سپرده‌شده‌اند. این بنا در بافت کهن شهر در میان سبزه‌میدان و کنار مسجد جامع اصفهان قرار دارد .

برخی از هتل‌ها و جایگاه‌های اقامتی شهر اصفهان

♠ هتل پارسیان کوثر (پنج ستاره) نشانی: اصفهان، سی‌وسه پل، بلوار ملت؛ فاصله تا پایانه مسافربری اصفهان: پانزده دقیقه با خودرو؛ مسافت تا فرودگاه شهر اصفهان: سی‌ونه دقیقه با خودرو؛ فاصله تا سی‌وسه‌پل: شش دقیقه با خودرو

♠ هتل عباسی (پنج ستاره) نشانی: اصفهان، چهارباغ عباسی، خیابان آمادگاه؛ فاصله تا پایانه مسافربری اصفهان: نوزده دقیقه با خودرو؛ فاصله تا فرودگاه اصفهان: سی‌وهشت دقیقه با خودرو؛ فاصله تا کاخ هشت‌بهشت، سی‌وسه‌پل و مسجد امام: سه دقیقه با خودرو

♠ هتل عالی قاپو (چهار ستاره) نشانی: اصفهان، خیابان شمس‌آبادی، انتهای خیابان کووالالامپور، خیابان چهارباغ عباسی؛ فاصله تا پایانه مسافربری اصفهان: بیست‌ویک دقیقه با خودرو؛ فاصله تا فرودگاه اصفهان: سی‌ونه دقیقه با خودرو؛ فاصله تا کاخ هشت‌بهشت: دو دقیقه با خودرو؛ فاصله تا میدان نقش‌جهان: هشت دقیقه با خود

♠ هتل آسمان (چهار ستاره) نشانی: اصفهان، پل فلزی، خیابان مطهری؛ فاصله تا پایانه مسافربری اصفهان: شانزده دقیقه با خودرو؛ فاصله تا فرودگاه اصفهان: سی‌وپنج دقیقه با خودرو؛ فاصله تا سی‌وسه‌پل و کاخ هشت‌بهشت: چهار دقیقه با خودرو

♠ هتل آپارتمان چهل پنجره اصفهان (چهارستاره) نشانی: اصفهان، بوستان سعدی فاصله تا پایانه مسافربری: شانزده دقیقه با خودرو؛ فاصله تا فرودگاه اصفهان: سی و شش دقیقه با خودرو؛ فاصله تا سی وسه پل و کاخ هشت‌بهشت: دوازده دقیقه با خودرو

♠ هتل پارسیان سوئیت اصفهان (سه ستاره) نشانی: اصفهان، ابتدای بلوار آئینه خانه، مقابل سی وسه پل؛ فاصله تا پایانه مسافربری: پانزده دقیقه با خودرو؛ فاصله تا کاخ هشت‌بهشت: ده دقیقه با خودرو

♠ هتل شیخ بهایی (سه ستاره) نشانی: اصفهان، خیابان شمس‌آبادی، نرسیده به چهارراه قصر، کنار پارکینگ شیخ بهایی؛ فاصله تا فرودگاه: سی دقیقه با خودرو؛ فاصله تا کاخ هشت‌بهشت: پنج دقیقه با خودرو
♠ هتل همام اصفهان (دو ستاره) نشانی: اصفهان، دروازه شیراز، خیابان هزارجریب، کنار پایانه صفه؛ در محل خود پایانه مسافربری صفه؛ فاصله تا فرودگاه: سی‌وشش دقیقه با خودرو؛ فاصله تا سی‌وسه‌پل: هفده دقیقه با خودرو

♠ هتل آپارتمان پارتیکان (یک ستاره) نشانی: اصفهان، خیابان استانداری، کوچه سعدی؛ فاصله تا فرودگاه: سی‌وپنج دقیقه با خودرو؛ فاصله تا عمارت عالی قاپو و کاخ چهل‌ستون: دو دقیقه با خودرو

برخی از اقامتگاه‌های بوم گردی اصفهان عبارت‌اند از: اقامتگاه سنتی هاتف، اقامتگاه بوم گردی آلمن اصفهان، اقامتگاه بوم گردی پهلوی اصفهان، اقامتگاه سنتی پنج‌دری اصفهان، اقامتگاه بوم گردی اشکانی اصفهان، اقامتگاه سنتی صد طاقچه اصفهان (تودشک اصفهان)، خانه سنتی سه‌کنجی اصفهان، اقامتگاه بوم گردی پلاسجان اصفهان